Umowy cywilnoprawne

Umowy cywilnoprawne najczęściej stosuje się w momencie, w którym pracodawca nie planuje zatrudniać pracownika na podstawie umowy o pracę, ale zależy mu na wykonaniu określonych czynności bądź realizacji jasno określonych zadań.

Podstawowe cechy świadczenia pracy na podstawie umów cywilnoprawnych, odróżniające je od pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę:

• w wypadku umów cywilnoprawnych istnieje większa swoboda podejmowania działań przez świadczącego pracę, a odmowa wykonania poleceń nie stanowi naruszenia obowiązków wynikających z umowy – więcej informacji na temat obowiązków pracownika jest dostępnych tutaj->
• w wypadku umów cywilnoprawnych dopuszczalna jest możliwość podzlecania pracy;
• w wypadku umów cywilnoprawnych można określić miejsce i czas wykonywania pracy, ale nie jest to konieczne, bardziej liczy się samo wykonanie pracy, a nie jej czas i miejsce;
• w wypadku umów cywilnoprawnych nie ma także konieczności opłacania wszystkich składek ubezpieczenia społecznego i udzielania urlopu pracownikowi.

Uwaga: aby pracować na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło, cudzoziemiec musi także uzyskać zezwolenie na pracę – więcej informacji na temat zezwoleń na pracę jest dostępnych tutaj->

Najpopularniejszymi umowami cywilnoprawnymi są:

• umowy zlecenia;
• umowy o dzieło.

Umowa zlecenia

Umowa zlecenia polega na zleceniu przez zleceniodawcę wykonania określonej pracy w określonym terminie i wypłaceniu za tę pracę ustalonego wynagrodzenia. W jej ramach zleceniobiorca zobowiązuje się do dokonania określonych czynności na rzecz zleceniodawcy. Umowa zlecenia jest zatem umową starannego działania. Strony umowy zapisują w umowie rodzaj czynności, ich zakres, ramy organizacyjne oraz wynagrodzenie – kwota zawarta w umowie to kwota brutto – co to jest wynagrodzenie brutto?->

Uwaga: należy jednak pamiętać, że w wypadku tej umowy nie ma wynagrodzenia minimalnego – co to jest wynagrodzenie minimalne?->

Zasady rozliczania umowy zależą od tego, czy zleceniobiorca posiada inne dochody z tytułu umowy o pracę, czy też jest to jego jedyne źródło dochodu. Jeśli umowa zlecenie stanowi jedyne źródło dochodu z pracy, to obowiązkowe jest opłacanie wszystkich składek ubezpieczenia społecznego (co to jest ubezpieczenie społeczne?->) (co oznacza również, że przez okres obowiązywania umowy zleceniobiorca jest objęty ubezpieczeniem zdrowotnym) oraz zaliczek na podatek. Jeżeli zaś umowa zlecenia stanowi jedynie dodatkowe źródło dochodu, a wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę stanowi przynajmniej minimalne wynagrodzenie i składki na ubezpieczenie społeczne są potrącane przez innego pracodawcę, to składki z tytułu takiej umowy zlecenie są dobrowolne, a wynagrodzenie podlega tylko opodatkowaniu podatkiem dochodowym – co to jest podatek dochodowy?->

Zleceniodawca nie ma obowiązku udzielenia urlopu, wypłaty odprawy ani odpłatności za czas choroby, ani też żadnych innych, dodatkowych świadczeń.

Zleceniobiorca może zawrzeć wiele umów zlecenia z jednym pracodawcą.

Umowa o dzieło

Umowa o dzieło jest umową o wykonanie „dzieła”, czyli jasno określonego zadania, w wyniku realizacji którego powstaje określony produkt. A zatem umowa o dzieło jest umową rezultatu. Dzieło (produkt) musi być wyraźnie określone i mieć charakter przynajmniej częściowo materialny.

Za wykonane dzieło osoba je wykonująca musi otrzymać finansowe wynagrodzenie – w umowie podawane jest wynagrodzenie brutto – co to jest wynagrodzenie brutto?->

Uwaga: należy jednak pamiętać, że w wypadku tej umowy nie ma wynagrodzenia minimalnego – co to jest wynagrodzenie minimalne?->

Umowa zazwyczaj określa termin realizacji dzieła. Wykonawca dzieła odpowiada za efekt swojej pracy.

Osoba wykonująca pracę wyłącznie na podstawie umowy o dzieło nie podlega ubezpieczeniom społecznym. Wyjątkiem jest sytuacja kiedy taka umowa o dzieło została zawarta z pracodawcą, z którym pracownika łączy równolegle umowa o pracę, lub jest wykonywana na rzecz takiego pracodawcy.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93 z późn. zm.)